Η ταχύτητα του αίματος στις καρωτίδες είναι πάνω από 100 εκατοστά το δευτερόλεπτο και οποιοδήποτε εμπόδιο προκαλεί επικίνδυνο στροβιλισμό του αίματος με αποτέλεσμα τη δημιουργία θρόμβων που πάνε στον εγκέφαλο.
Στα πλάγια του τραχήλου η καρωτίδα διχάζεται σε έσω και έξω καρωτίδα. Η έξω δίνει αίμα στον θυρεοειδή αδένα και στον οφθαλμό. Ακόμα και 90% στένωσή της πρακτικά δε σημαίνει κάτι για τα όργανα που αιματώνει διότι αυτά τροφοδοτούνται με αίμα και από άλλες αρτηρίες.
Η έσω καρωτίδα «δίνει αίμα» στο αντίστοιχο ημισφαίριο του εγκεφάλου και οποιαδήποτε διαταραχή προκαλεί προβλήματα σοβαρά. Όταν ο εγκέφαλος δεν τροφοδοτείται με επαρκές αίμα για την οξυγόνωσή του, τότε τα κέντρα του υπολειτουργούν και εμφανίζονται συμπτώματα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι η αστάθεια στη βάδιση ή απώλεια της ισορροπίας. Στην αρχή είναι στιγμιαία, δηλαδή μπορεί να διαρκέσει 2-3 δευτερόλεπτα και σε αυτήν την περίπτωση δε δίνουμε σημασία. Ωστόσο, είναι ένα πρώτο μήνυμα. Αν συμβαίνει 1 φορά την εβδομάδα, ο ασθενής το προσδιορίζει εύκολα. Εν συνεχεία έρχεται η ανάγκη να κρατηθούμε για να μην πέσουμε και μετά έρχεται η απώλεια συνείδησης (λιποθυμία). Το τελικό στάδιο είναι το μόνιμο εγκεφαλικό που μπορεί να συμβεί χωρίς τίποτα από τα προηγούμενα να προηγηθεί. Άλλα συμπτώματα της στένωσης της καρωτίδας είναι η απώλεια τμήματος της όρασης (δηλαδή, χάνουμε ένα κομμάτι του οπτικού πεδίου), τα στίγματα που βλέπουμε όταν διαβάζουμε ή βλέπουμε τηλεόραση, εάν δεν υπάρχουν και η ζάλη μέχρι λιποθυμίας σε στρίψιμο της κεφαλής.
Συνοψίζοντας, λέμε ότι ζάλη, απώλεια ισορροπίας, αστάθεια βάδισης, απώλεια προσανατολισμού, λιποθυμία, διαταραχές οπτικού πεδίου είναι δυνατόν να υποκρύπτουν καρωτιδική νόσο.
Ποιοι είναι υποψήφιοι για στένωση καρωτίδας; Οι καπνιστές, οι διαβητικοί, οι παχύσαρκοι, οι υπερχοληστερινοπαθείς, όσοι έχουν στεφανιαία νόσο.
Η διάγνωση της καρωτιδικής νόσου γίνεται με triplex καρωτίδων, δηλαδή υπερηχογράφημα ροής αρτηριών τραχήλου. Είναι βασική εξέταση ρουτίνας για ασθενείς με προδιαθεσικούς παράγοντες που ανέφερα.
Με βάση τα ευρήματα του triplex μπορούμε να πούμε ότι: i) στένωση μέχρι 30% απαιτεί μόνο ετήσια παρακολούθηση, ii) στένωση 30-50% απαιτεί φαρμακευτική αγωγή και διόρθωση προδιαθεσικών παραγόντων, iii) στένωση 50-75% απαιτεί έλεγχο από αγγειοχειρουργό σε συνεργασία με τον ακτινολόγο. Ερευνώντας το είδος της στένωσης (μαλακή χοληστερινική πλάκα ή σκληρή ασβεστωμένη). Ερευνάται η ύπαρξη ανώμαλης πλάκας με ελικώσεις. Ερευνάται η ύπαρξη ελικώσεων ά άλλων ανωμαλιών της καρωτίδας που είναι επιβαρυντικοί. Όλα τα παραπάνω γίνονται με αγγειογραφία. iv) Στένωση πάνω από 75% απαιτεί άμεση αγγειογραφία και χειρουργική επέμβαση.
Πότε χειρουργείται μια στένωση καρωτίδας;
1) Όταν είναι πάνω από 75%
2) Όταν είναι 51-75% και έχει ελεικώσεις ή έχει συμπτωματολογία υπό φαρμακευτική αγωγή.
Τα κριτήρια είναι αυστηρά και δεν επιδέχονται ελαστικότητα, είναι δε αποδεκτά από τις ασφαλιστικές εταιρείες παγκοσμίως.
Η χειρουργική επέμβαση διαρκεί 1,5 με 2 ώρες και είναι η διάνοιξη της καρωτίδας και η αφαίρεση της αρτηριοσκληρωτικής πλάκας που προκαλεί τη στένωση. Ο κίνδυνος επιπλοκών στην επέμβαση είναι μικρός και ορίζεται στο 2%. Ωστόσο, ο κίνδυνος μόνιμου μεγάλου εγκεφαλικού επεισοδίου σε στένωση άνω των 75% είναι 20% στον πρώτο χρόνο μετά τη διάγνωση. Δηλαδή ο κίνδυνος να αφήσουμε χωρίς αποκατάσταση μία καρωτίδα είναι δεκαπλάσιος.
