Το διαβητικό πόδι είναι ένα σύμπλεγμα παθολογικών φαινομένων που συμβαίνουν.
1. Νευροπαθητικό πόδι είναι αυτό που εμφανίζει αναισθησία λόγω βλάβης της λειτουργίας των αισθητικών νεύρων στο πόδι.
2. Το ισχαιμικό πόδι είναι αυτό που εμφανίζει μειωμένη αιμάτωση λόγω σοβαρής στένωσης ή απόφραξη αρτηριών στο πόδι ή ακόμα και στην κοιλιά (λαγόνιος αρτηρία) λόγω χρόνιου διαβήτη. Το ισχαιμικό πόδι, πριν εμφανίσει έλκος έχει ήδη δώσει σοβαρά συμπτώματα της νόσου. Είναι ψυχρό, προκαλεί αδυναμία στον ασθενή να βαδίσει πάνω από 100-200 μέτρα και συχνά εμφανίζει ψυχρότητα και ακαμψία στα δάκτυλα.
3. Το μικτό πόδι, ισχαιμικό και νευροπαθητικό μαζί.
Το πλέον επικίνδυνο είναι το μικτό και το ισχαιμικό πόδι διότι είναι πολύ εύκολο να προκληθεί έλκος που δεν κλείνει και να γίνει η απαρχή της απώλειας του άκρου. Η νευροπάθεια μπορεί να οδηγήσει σε έναν ανώδυνο τραυματισμό που στη συνέχεια δε θα επουλώνεται. Η ισχαιμία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε έλκος που δεν επουλώνεται, αλλά μάλλον διευρύνεται λόγω αδυναμίας του ασθενούς να αναπλάσει ιστούς. Το 85% των ακρωτηριασμών ξεκινούν με έλκος, που δεν διερευνήθηκε ή δεν αντιμετωπίστηκε άμεσα.
Η αμέλεια άμεσου ελέγχου ενός έλκους είναι η επιμόλυνση του που γίνεται εύκολα και γρήγορα διότι ο διαβητικός έχει μεγάλη επιρρέπεια στις λοιμώξεις. Σε αυτό το σημείο, δηλ. στην επιμόλυνση του έλκους ενός διαβητικού, αρχίζει ο μεγάλος κίνδυνος.
Τι περιλαμβάνει ο έλεγχος στο διαβητικό πόδι;
- Το triplex των αρτηριών και φλεβών στα άκρα.
- Το ηλεκτρομυογράφημα για τα νεύρα των άκρων.
- Την καλλιέργεια από το βάθος του έλκους για ταυτοποίηση πιθανού μικροβίου.
Ποια είναι η θεραπεία έλκους στο διαβητικό πόδι;
Άμεση βελτίωση της τοπικής κυκλοφορίας η οποία είναι βασική αιτία και προϋπόθεση επούλωσης. Η ισχαιμία του άκρου είναι είτε σε επίπεδο τριχοειδών δικτύου ή πολύ μικρών αρτηριών (μικροαγγειοπάθεια του διαβήτη). Στην περίπτωση αυτή απαιτείται φαρμακευτική θεραπεία, ορισμένες φορές ενδοφλέβια εντός κλινικής. Η ισχαιμία όμως μπορεί να είναι και σοβαρή στένωση ή και απόφραξη αρτηρίας σε συνδυασμό με μικροαγγειοπάθεια.
Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής χρειάζεται άμεση επέμβαση επαναιμάτωσης του σκέλους η οποία μπορεί να είναι:
- Ενδαγγειακό stent και αγγειοπλαστική με μπαλόνι.
- Ενδαρτηρεκτομή εκτεταμένου αθηρώματος που σχεδόν αποφράσσει αρτηρία (συνήθως μηριαία).
- Bypass δηλαδή επαναιμάτωση με μόσχευμα (είτε φλέβα του ασθενούς είτε συνθετικό μόσχευμα PTFE).
- Συνδυασμό κάποιων από τα παραπάνω.
Η επέμβαση επαναιμάτωσης σώζει πόδια, διότι ανατρέπει την ισχαιμία και επιτρέπει στα φάρμακα να πάνε με το αίμα στο έλκος και να θεραπεύσουν τη λοίμωξη αλλά και να αναπλάσει ιστούς ο οργανισμός και να επουλώσει το άκρο.
Συνοδευτική θεραπεία είναι βέβαια και η φαρμακευτική αγωγή με αγγειοδιασταλτικά για την μικροκυκλοφορία, βιταμίνες για τη βελτίωση της λειτουργίας των νεύρων (επί νευροπαθητικού ποδιού), η αντιβίωση για την αντιμετώπιση της φλεγμονής.
ΠΡΟΣΟΧΗ ! Τα φάρμακα έχουν μια προϋπόθεση: την άρτια αιμάτωση του άκρου, διαφορετικά δε θα φθάσουν στον στόχο σε δραστική πυκνότητα.
Το 85% των ακρωτηριασμών διαβητικού άκρου ξεκινούν με ένα έλκος που υποτιμήθηκε ή δεν αντιμετωπίστηκε σωστά.
5 τρόποι προστασίας του διαβητικού ποδιού
1. Άνετα και μαλακά παπούτσια που δεν πιέζουν το πόδι
2. Όχι ξυπόλητο περπάτημα
3. Καθημερινό πλύσιμο με σαπούνι
4. Προσεκτική περιποίηση νυχιών
5. Έλεγχος και ρύθμιση του διαβήτης
Το διαβητικό πόδι είναι μεγάλο ζήτημα συζήτησης στην ιατρική κοινότητα αλλά για κάθε έναν που εμφανίζει διαβήτη είναι μια μόνιμη και επικίνδυνη απειλή.
